15 Mayıs 2015 Yetkili Sendika Belirleme Çalışmaları

Yetki Tespiti İş ve İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

15 Mayıs 2015 yetki tespiti döneminde önem arzeden hususlara aşağıda yer verilmiştir. Hizmet kolu kapsamındaki diğer tüm kurum ve kuruluşlarda aşağıdaki iş ve işlemlerin ivedilikle takibinin yapılması gerekmektedir.

1. Üyelik – İstifa

1. Sendika üyeliği, kadro veya pozisyona göre tanımlanmış olduğundan, kadroda veya sözleşmeli pozisyonda istihdam edilen personelin hangi hizmet kolunda olduğunun belirlenmesi hususunda, kadro veya pozisyonun vize edildiği birimin esas alınması gerekir.

2. 07.09.2001 tarih ve 24516 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlileri Sendikaları ve Konfederasyonlarınca Düzenlenecek Üyeliğe Başvuru Belgesi, Çekilme Bildirimlerinin Şekli, İçeriği, Tutulacak Defterlerin Şekli, İhtiva Edeceği Bilgiler ile Kayıtların Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde; “Kamu görevlileri sendikalarına üye olmak isteyen kamu görevlileri örneği (EK-1) de gösterilen "Kamu Görevlileri Sendikalarına Üyelik Formu"ndan 3 nüsha doldurup imzaladıktan sonra yetkili organın kabulü için sendikaya verir. adı geçen Yönetmelik ekindeki EK-1 nolu Kamu Görevlileri Sendikalarına Üyelik Formunun doldurulmasına ilişkin açıklamalarda, üyeliğin kabulüne ilişkin olarak; “Sendika Yönetim Kurulunun kabul tarihi, sayısı, onaylama tarihi, mühür ve imzası bulunacak.” ibaresi yer almaktadır. Ancak, yetkili organın onay imzası için (kaşe imza, ıslak imza veya elektronik imza gibi) herhangi bir şekil şartı öngörülmemiştir. Dolayısıyla, üyeliğin kabulü için sendika yönetim kurulunca benimsenen bir imza türü kullanılması yeterlidir.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, sendika üyeliğinin kabulüne ilişkin yetkinin, sendika yetkili organında olduğu göz önüne alınarak, üyeliğin kabulü için; kamu görevlileri sendikalarına üyelik formunun mezkur Yönetmelikte belirtilen şekil şartlarına uygun olarak eksiksiz bir şekilde doldurulması ve bu formun, sendika yetkili organınca kabul tarihi, sayısı, onaylama tarihi, mühür ve sendika yönetim kurulunca benimsenen imzası ile kabulünün yeterli olduğu değerlendirmesiyle, bu şartlara uygun olarak yapılan üyeliklerin geçerli olduğu, sendika üyelik formunu onaylayan sendika yetkilisinin imzasının kaşe olmasının sendika üyeliğine engel teşkil etmeyeceği, Devlet Personel Başkanlığının 03.01.2012 tarihli ve 24802 sayılı görüş yazısında ifade dilmiştir.

3. Kadrosunun bulunduğu kurum haricindeki bir başka kurumda geçici olarak görevlendirilen sendika üyesi kamu görevlisinin üyelikten çekilme formunu, kanun hükmü gereği derhal bir suretini almak zorunda olduğundan fiili olarak görev yaptığı okula vermesi gerektiği, yine 4688 sayılı Kanunun 25 inci maddesine göre üyelik ödentisi yapılma işleminin sonlandırılması ve uygulamada bütünlüğün sağlanması amacıyla söz konusu kişinin teslim ettiği üyelikten çekilme formunun, teslim edilen kurumun iş yeri tarafından aylık ödemesinin yapıldığı iş yerine gönderilmesi gerekmektedir.

2. 15 Nisan 2015 tarihinde ya da öncesi ve sonrası istifalar;

1. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 16’ncı maddesi hükmüne göre;

“Çekilme, kamu işverenine başvurma tarihinden başlayarak otuz gün sonra geçerli olur. Çekilenin bu süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendikaya üyeliği, bu sürenin bitim tarihinde kazanılır.”

Görüldüğü üzere, bir sendika üyesinin istifa etmesi halinde bu istifa hukuken istifa tarihinden itibaren 30 takvim günü sonra geçerli olacaktır. Örneğin; 14 Nisan tarihinde istifa eden bir üyenin istifası 15 Mayıs tarihinde geçerlik kazanacaktır. 15 Nisan tarihinde istifa eden bir üyenin istifası ise 16 Mayıs tarihinde geçerlik kazanacaktır.

Bu durumda bir üyenin istifası 30 gün sonra hukuken geçerlik kazanacağından, başka bir sendikadan istifa ederek 14 Nisan ve daha öncesinde Sendikamıza üye olan bir kamu görevlisi kendisinden aidat kesintisi yapılmak veya aidatı ödenerek kurumuna bildirilmek kaydıyla Sendikamız üyesi olarak değerlendirilecektir.

2. Aynı şekilde Sendikamız üyesi iken 15 Nisan sonrasında (15 Nisan dâhil) istifa ederek bir başka sendikaya üye olan kamu görevlisinin diğer sendikaya üyeliği, kendisinden o sendika adına aidat kesintisi yapılmış olsa dahi 15 Mayıs tarihi itibariyle yapılacak tespitte dikkate alınmayacaktır.

Nitekim Devlet Personel Başkanlığının 02.05.2013 tarihli ve 6797 sayılı görüş yazısına göre, 15 Nisan tarihinde mevcut sendika üyeliğinden istifa ederek sonrasında yeni bir sendikaya üye olan kamu görevlisinin, 15 Mayıs tarihinde yapılan üye tespit işleminde istifa ettiği sendikanın üye sayısında değerlendirilmesi gerektiği mütalaa edilmektedir.

3. İstifanın çekilme bildiriminin kurumuna verilmesini takip eden otuz gün sonra geçerli olacağı göz önüne alındığında, sendika üyeliğinden istifa eden bir kamu görevlisinin, otuz günlük süre içerisinde bu iradesinden bir dilekçe ile vazgeçebilir.

4. Devlet Personel Başkanlığının 12.02.2013 tarihli ve 1315 sayılı görüşüne göre; 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 16’ncı maddesinde belirtilen “Kurum” ifadesi iş yerlerinin tamamını kapsadığı için, üyelikten çekilme formunun maaş ve özlük işlemlerinin düzenlendiği ilçe milli eğitim müdürlüğüne verilmesi durumunda,  buradaki kurum görevlisinin kayıt numarası ve tarih verilen çekilme bildiriminin bir suretini derhal üyeye vermesi kaydıyla üyelikten çekilme işleminin geçerli olduğu, üyelikten çekilme formunun görev yapılan okulun evrak kaydına kaydedilmesinin zorunlu olmadığı, ancak ilgilinin sendika üyeliğinden istifa ettiğine ilişkin bilginin görev yaptığı okula bildirilmesi gerektiği mütalaa edilmiştir.

5. “Sendika üyeliğinden istifa” konusunda Devlet Personel Başkanlığının 01.02.2012 tarihli ve 1022 sayılı görüşüne göre; “Sendika üyeliğinden çekilmek için mezkûr Yönetmelik hükümleri çerçevesince gerekli olan belge ve işlemler haricinde belge veya işleme gerek bulunmamaktadır. 4688 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelik hükümlerinde belirtilen usul ve şekil şartlarına uygun olmayan çekilme bildirimi hukuken geçerli olmayacaktır. Sendika üyeliğinden çekilme, kamu görevlisi tarafından görev yaptığı kurumuna sendika üyeliğinden çekilme bildirimi vermesi ile gerçekleşecek olup, çekilme kamu işverenine başvuru tarihinden itibaren otuz gün sonra geçerli olacak, kamu kurum ve kuruluşları ile sendikalar arasında sendika üyeliğinden çekilme hususunda yapılacak olan yazışmalardaki usulün sendika üyeliğinden çekilmeye etkisi olmayacaktır. Usulüne uygun olarak çekilme bildiriminde bulunan sendika üyesi kamu görevlisinin, sendika üyeliğinden çekilmesinin kabulüne veya geçerliliğine ilişkin ilgili sendikanın herhangi bir yetkisi bulunmamaktadır.”

3. Aidat kesintileri

1. Devlet Personel Başkanlığının 24.05.2010 tarihli ve 10723 sayılı görüş yazısında da ifade edildiği, Dikkat edilmesi gereken bir husus, kamu görevlisinin istifa talebinden itibaren otuz gün dolmadan başka bir sendikaya üyelik müracaatı bulunması halinde yeni sendikaya üyeliği istifa talebinden itibaren otuz gün geçmeden kesinleşmeyeceği için aylığından yeni sendikaya üyeliğinin gerçekleşmesini müteakip üyelik kesintisi yapılabileceğidir.

Muhasebat Genel Müdürlüğünce mayıs ayının 15 inden önce kamu görevlileri sendikalarına üye olan ve maaş bordrolarının daha önce hazırlanması nedeniyle sendika üyelik aidatı kesintisi maaş bordrolarında görülemeyen personel için ek bordro düzenlenebileceğine dair görüşü dikkate alındığında haziran ayına ilişkin bordroların hazırlanmasından sonra 15 Mayıs tarihine kadar (15 Mayıs hariç) kamu görevlileri sendikalarına üye oldukları prosedüre uygun olarak tespit edilen kamu görevlilerinin üyeliklerinin sendika üye sayılarının hesaplanmasında dikkate alınması gerekmektedir.

Bu itibarla, 14 Nisan ve öncesinde istifa ederek Sendikamıza üye olmuş üyeler ile sendikasız iken Sendikamıza üye olmuş yeni üyelerin aidatlarının kesilip kesilmediği kontrol edilmeli, maaş bordroları düzenlenmeden müdahale edilerek bordro düzenlenmeden evvel Kurum kayıtlarında üyeliğinin yer alması ve buna göre bordro düzenlenmesi sağlanmalıdır.

2. Üyeliğin bildirilmesine rağmen, düzenlenen bordroda aidat kesintisi görülmüyor ise Muhasebat Genel Müdürlüğünün yukarıda mezkûr yazısı gereği Kurumlardan ek bordro düzenlemeleri istenilmelidir.

4. Aynı tarihli veya birden fazla sendikaya üyelikler

1. 4688 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinin son fıkrası hükmüne göre;

“Aynı tarihli birden fazla üyeliğe ilişkin bildirimler dikkate alınmaz ve bu husus kamu işvereni tarafından ilgiliye ve sendikalara yazılı olarak bildirilir.”

4688 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinin son fıkrası uygulanırken “aynı tarihli” ibaresinden başvuruda bulunan kamu görevlisinin, üyeliğinin kesinleşmesinin yollarından birisi olan; “sendikanın ilgili organlarınca üyeliğe kabul edildiği tarihin” anlaşılması gerekmektedir.

2. Birden fazla sendikaya verilen aynı tarihli üyelik formlarında yetkili organlarca üyeliğe kabul tarihleri aynı ise bu durum birden fazla sendika üyeliği teşkil ettiğinden her iki üyelik de geçersizdir. Örneğin; Sendikamıza üye olmuş, üyelik formunda üyeliğe kabul kısmında 10 Mayıs 2015 tarihi yazan bir üye aynı zamanda başka bir sendikaya da üyelik başvurusunda bulunmuş ve bu sendikaya verdiği üyelik formunun üyeliğe kabul kısmında da aynı 10 Mayıs 2015 tarihi bulunuyorsa bu durumda üyeliğe başvuru tarihleri (form doldurma tarihleri) farklı olsa bile “aynı tarihli birden fazla üyelik” kapsamında değerlendirilerek her iki sendika üyeliği de geçersiz sayılacaktır.
3. 4688 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi hükmüne göre;

“Birden çok sendikaya üye olunamaz. Birden çok sendikaya üyelik halinde sonraki üyelikler geçersizdir.”

Örneğin; 1 Mayıs tarihi itibariyle Sendikamız üyesi iken istifa etmeksizin başka bir sendikaya üye olan üyenin sonraki tarihli bu üyeliği geçersizdir. Yeni sendikaya üyelik ancak mevcut sendikadan istifa etmek, akabinde yeni sendikaya üye olmak ve istifa tarihinin üzerinden 30 gün geçmekle mümkündür.

5. Sendika üyeliğinin kazanılması

1. 4688 sayılı Kanunun 14’üncü maddesinde;

“Sendikaya üyelik, kamu görevlisinin üç nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ile sendikaya başvurması ve başvurunun sendika yetkili organınca kabulü ile kazanılır”

Hükmü bulunmaktadır.

Buradan hareketle, sendika üyeliğinin başlangıç tarihi, başvurunun sendika yetkili organınca kabulüne dair karar sayısını ihtiva eden karar tarihinin yazılı bulunduğu tarihtir.

2. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 17.05.2009 tarihli ve 16325 sayılı görüş yazısına göre, üye formlarındaki karar tarih ve sayılarının sendikaların Genel Merkezleri tarafından verilmeleri kaydıyla sendika şubelerinin üye formlarını mühürleyebilecekleri hakkında görüş bildirilmiştir.

6. İstifadan vazgeçme

1. Sendika üyeliğinden istifa tek taraflı bir irade beyanı olduğundan, istifanın hukuki sonuçlarını doğuracağı sürenin başlangıcından evvel istifadan vazgeçmek mümkündür.

Nitekim Devlet Personel Başkanlığının 24.04.2009 tarihli ve 7140 sayılı görüşünde de,

2. Yine aynı görüşte “herhangi bir sendikadan istifa sonrası otuz günlük süre içinde başka bir sendikaya üyelik durumunda, otuz günlük süre dolmadan kişinin istifadan vazgeçmesi halinde yeni sendika üyeliğinin kazanılamayacağı” değerlendirilmiştir.

Örneğin (X) Sendika üyeliğinden 10 Nisan tarihinde istifa ederek aynı tarihte başka bir (Y) sendikaya üye olan kamu görevlisinin; 11 Nisan tarihinde, daha önce çekildiği (X) sendikaya yeniden üye olarak, 10 Nisan tarihinde üye olduğu (Y) sendikadan çekildiğine dair bildirimi kuruma vermesi halinde, ilk olarak çekildiği (X) sendika üyeliğinin geçerli olup olamayacağı sorusu da Devlet Personel Başkanlığı görüşlerine yansımış durumdadır. Buna göre; sendika üyeliğinden istifanın, üyelikten çekilme bildiriminin kamu görevlisinin bağlı olduğu kuruma verilmesi ile gerçekleşeceği ancak, başvuru tarihinden itibaren otuz gün sonra geçerli olacağı ve 10 Nisan tarihi itibarıyla (X) sendikasından çekilme başvurusunda bulunan kamu görevlisinin 30 gün içerisinde bu iradesinden bir dilekçe ile vazgeçebileceği dikkate alındığında; (X) sendika üyeliğinden çekilme başvurusunda bulunan kamu görevlisinin, otuz günlük süre içerisinde bu iradesinden bir dilekçe ile vazgeçmesi halinde (X) sendika üyeliği devam edeceğinden, 10 Nisan tarihi itibarıyla başvurduğu ve 30 gün sonra geçerlilik kazanacak yeni (Y) sendika üyeliğinin hükümsüz kalacağı ve (X) sendika üyeliği halen devam ettiğinden 11 Nisan tarihinde yeniden (X) sendikasına üyelik başvurusunda bulunmasına gerek bulunmadığı değerlendirilmektedir.

7. Üniversitelere Münhasır Konular

1. 4688 sayılı Kanunun 15 inci maddesi hükmüne göre, üniversite ve yüksek teknoloji enstitüsü rektörleri, fakülte dekanları, enstitü ve yüksekokulların müdürleri ile bunların yardımcıları, daire başkanları, hukuk müşavirleri, sendika üyesi olamazlar.

2. Devlet Personel Başkanlığının 27.04.2011 tarihli ve 8213 sayılı görüşünde, üniversite, fakülte, enstitü ve yüksekokul yönetim kurulu üyelerinin sendika üyesi olamayacakları mütalaa edilmektedir.

3. Yine Devlet Personel Başkanlığının 15.04.2013 tarihli ve 6299 sayılı görüşünde, üniversite hastanelerinin, Tıp ve Diş Hekimliği Fakültelerinin ve bunlara bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin sağlık ve sosyal hizmet kolu kapsamına girdiği, personelin sendika üyeliğinin tespitinde kadro veya pozisyonunun bulunduğu yerin dikkate alınması gerektiği mütalaa edilmektedir.